سینما را سرگرمی می دانم/ «بارکد» کمدی نیست

به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو،‌ نشست نقد و بررسی فیلم سینمایی «بارکد» با حضور مصطفی کیایی کارگردان، بهرام رادان، محسن کیایی، پژمان بازغی بازیگران، مهیار جعفری صدابردار، ‌نیما جعفری جوزانی تدوینگر، حجت اشتری طراح صحنه این اثر سینمایی در برج میلاد برگزار شد. این جلسه با اجرای شاهین امین و حضور علی‌اکبر عبدالعلیزاده به عنوان منتقد اجرا شد.

به سراغی نوعی از شوخی در فیلم «بارکد» رفتم که برایم ریسک داشت

مصطفی کیایی، کارگردان با اشاره به این که با کمی شیطنت به سراغ ساخت «بارکد» رفته، گفت: این مدل فیلمسازی که در «بارکد» به سراغش رفتم برای من ریسک بود. چون نمی دانستم مخاطب با این نوع شوخی چه ارتباطی برقرار می کند.

وی افزود: ما جهان خودمان را معرفی کردیم و می دانستیم که این نوع معرفی نوعی دیوانه بازی محسوب می شود.

کیایی درباره اظهارنظر منتقد جلسه که گفت پایان بندی فیلم را مطابق انتظار مخاطب ندانست توضیح داد: از اول هم قرار ما بر این بود که پایان بندی به اندازه همه ماجراهایی که در فیلم تعریف کردیم نباشد، چون می خواستیم ضعف و ناتوانی شخصیت هایی شبیه به میلاد و حامد را در مقابل افراد قدرتمند نشان دهیم . حتی در پایان فیلم هم می بینم که شخصیتی که کیانیان بازی می کند، در مقابل هر نقشه او می پرسد: همین بود؟ بنابراین از اول هم قرار بود حماقت و کوچکی آنها را در مقابل این اشخاص نشان دهیم، چون در واقعیت هم این اتفاق می افتد.

سینما را سرگرمی می دانم

وی در پاسخ به این سوال که حضور در جشنواره چه کارکردی برای فیلمش دارد، عنوان کرد: جشنواره فیلم فجر برای فیلم هایی از جنس فیلم های من فقط یک ویترین است. ویترینی که به اکران عمومی فیلم کمک می کند. همیشه این اتفاق برای فیلم هایم افتاده و می دانم که سینمای من خیلی جشنواره ای نیست. اما حضور در جشنواره کمک می کند تا فیلمم در نوبت اکران دچار مشکل نشود.

کیایی با اشاره به این که همیشه ترجیح داده فیلمی بسازد که با مخاطب گسترده ای ارتباط برقرار کند، گفت: من سینما را در وهله اول سرگرمی می دانم. دوست دارم مخاطبم در آن دو ساعتی که فیلم را می بیند سرگرم شود و به او خوش بگذرد.

«بارکد» کمدی نیست

بهرام رادان که دومین تجربه همکاری با مصطفی کیایی را دارد، درباره حضورش در این فیلم عنوان کرد: وقتی بازیگر و کارگردانی برای بار اول با یکدیگر کار می‌کنند، برای شناخت پتانسیل و فضای کاری یکدیگر زمان لازم دارند که این اتفاق در دفعات بعدی همکاری راحت‌تر رخ می‌دهد. من قرار بود در خط ویژه به کیایی همکاری کنم که اتفاق نیفتاد. در «عصر یخبندان» به دلیلی سفری که من داشتم، پیش از فیلمبرداری خلیی با یکدیگر کلنجار نرفتیم و به همین دلیل من خودم را به دست او سپردم و اعتماد کردم که از نتیجه کار هم راضی بودم.

وی ادامه داد: در «بارکد» به دلیل تجربه کار قبلی خیلی راحت با هم کنار می‌آمدیم و مصطفی می دانست که پیشنهادهای من در قالب شخصیت و بستر داستانی است و من هم می دانستم که مصطفی وقتی نظری می‌دهد، کاملا باور کنم.

این بازیگر در بخشی از صحبت‌هایش با بیان اینکه کاراکتری که بازی کرده با منطقی که همیشه خودش دارد، متفاوت است، اظهار کرد: فکر می‌کنم همین تفاوت‌ها بازی در نقش را برایم راحت کرد و سپردن خودت به دست کسی که سواد و دانش دارد و می‌تواند تو را به جایی که خودش می ‌خواهد برساند، خیلی جالب بود.

وی تاکید کرد که «بارکد» فیلمی کمدی نیست و با اینکه فضای متفاوت و فانتزی دارد، می‌تواند لحظات شادی را هم برای مخاطب به وجود بیاورد.

نقش دسته دو بازی نمی‌کنم

پژمان بازغی در ادامه نشست در پاسخ به این پرسش که در این فیلم نقش کوتاهی دارد، عنوان کرد: شاید من نقش دو بازی کنم، اما نقش دسته دو بازی نمی‌کنم و در نقشی حاضر می‌شوم که در فیلم تاثیر داشته باشد.

وی در ادامه با اشاره به اینکه امسال در ۶ اثر سینمایی به ایفای نقش پرداخته است، ادامه داد: از این تعداد چهار فیلم برای کارگردان‌های اولی بود که در جشنواره حضور ندارند. اما فکر می‌کنم که نبود جشنواره‌های موضوعی باعث می‌شود دلخوری‌هایی به وجود بیاید؛ چون در ایران ۲۰۰ فیلم سالانه ساخته می‌شود که باید دیده شوند، اما جشنواره فیلم فجر ظرفیت نمایش همه این اثار را ندارد و شاید برگزاری جشنواره‌های موضوعی بتواند این امکان را فراهم کند که این فیلم اولی‌ها دیده شوند.

به دنبال پلیس متفاوتی بودم

یکی از خبرنگاران حاضر در نشست از کیایی در خصوص نقش پلیسی که پژمان بازغی آن را بازی می کند، پرسید. این که او چطور توانسته پلیس متفاوتی را برای بازغی که پیش از این بارها نقش پلیس را بازی کره بنویسد.

کیایی پاسخ داد: البته این تفاوت داشتن در مورد همه شخصیت های فیلم افتاده است. زمانی که فیلمنامه را می نوشتم به همین موضوع فکر کردم که این پلیس باید با همه پلیس ها فرق کند.

وی تاکید کرد: من واقعا شخصیت سامان را دوست داشتم و فکر می کردم یک انتخاب درست باعث می شود برای آن اتفاق خوبی بیافتد. پژمان بازغی شخصیت فعال و پرانرژی دارد، همیشه با ایده سر صحنه حاضر می شد برای همین می گذاشتیم هر چه می خواهد انجام دهد تا انرژی اش تخلیه شود بعد پلان مورد نظر را می گرفتیم.

کارگردان فیلم «بارکد» با اشاره به این که بهرام رادان هم نقشی متضاد با شخصیت خودش را بازی کرده، گفت: من همیشه معتقد هستم نقش مثل یک لیوان آب است که نصف آن برای بازیگر است و نصف آن برای کارگردان. فکر می کنم نقش پلیس فیلم ما هم حاصل تعامل من و پژمان بازغی بود.

در تدوین ریتم فیلم را رعایت کردیم

نیما جعفری جوزانی، تدوینگر این اثر سینمایی که پنجمین همکاری‌اش با کیایی را تجربه کرده، درباره فیلم عنوان کرد: این فیلم در مدت زمان دو ماه ساخته شد و تمامی روند پیش تولید تا ساخت آن در همین زمان کم انجام شد.

وی ادامه داد: در تدوین این فیلم سعی کردیم ریتمی که در فیلمنامه وجود داشت را رعایت کنیم و می‌خواستیم جهان دیوانه‌ای که در متن هست را نشان دهیم، جهانی که مخاطب را عصبانی و بهم ریخته هم نکند و همچنین روایت رو به عقب برای مخاطب جذابیت داشته باشد و به شکلی نباشد که کار را پس بزند.

 ما تهیه کننده شش دانگ نداریم

کیایی درباره این که چرا در این فیلم خودش تهیه کنندگی را برعهده گرفته عنوان کرد: بعد از فیلم«عصر یخبندان» تصمیم گرفتم خودم تهیه کننده کارهایم بشوم. خودم هم قبلا می پرسیدم چرا کارگردان باید تهیه کننده هم بشود اما بعد از ساخت چهار فیلم فهمیدم حتما آن کارگردان هایی که خودشان تهیه کننده می شوند به همان نقطه ای رسیدند که من رسیدم.

وی تاکید کرد: تهیه کنندگی کار سختی است و هیچ ربطی هم به کارگردانی ندارد اما قبول آن، تعهد و مسئولیت مرا چند برابر می کند. واقعیت این است ما تهیه کننده ای که شش دنگ در خدمت فیلم باشد و همه چیز را خوب هدایت کند، نداریم. تهیه کنندگی فقط آوردن سرمایه نیست. بلکه هدایت فیلم از زمان پیش تولید تا زمان اکران تهیه کنندگی است.

این کارگردان ادامه داد: وقتی تو به عنوان کارگردان می بینی که پوستری از فیلمت بیرون آمده است که بابتش باید شرمنده بازیگرانت باشی ترجیح می دهی خودت تهیه کننده کارت باشی تا استقلال بیشتری داشته باشی.  خوشبختانه در بارکد همه چیز خیلی خوب پیش رفت.

جشنواره‌ها باید موضوعی باشند

عبدالعلیزاده با اشاره به اینکه سینمای کیایی را می‌پسندد، اظهار کرد: اولین چیزی که در «بارکد» کاملا خودش را نشان می‌دهد، این است که شرط فیلم بودن را به جای می‌آورد و جز فیلم‌هایی است که مخاطب را درگیر و سرگرم می‌کند. همچنین در میانه این روند به نکته‌هایی هم اشاره می‌کند.

وی ادامه داد: متاسفانه در سال‌های اخیر سینمای ایران به سمت ساخت فیلم‌های گروهی و جمعی رفته و بیشتر مخاطب‌های خاصر را در نظر می‌گیرد.

این منتقد تاکید کرد: سینمای کیایی مخاطب را درگیر می‌کند و نکته‌های اجتماعی را روایت می‌کند که البته این کار را هم بدون شعارزدگی انجام می‌دهد. همچنین در «بارکد» با خورده داستان‌های موفقی روبرو هستیم که در دیالوگ‌های خوب و روایت صحیح و استفاده از تکه کلام‌های درست خوب جا افتاده است. اما فکر می‌کنم پایان داستان کمی ساده‌انگارانه است و از سطح اتفاقاتی که در مسیر فیلم رخ می‌دهد، پایین‌تر است.

عبدالعلیزاده در بخشی از صحبت‌هایش نیز درباره جشنواره فیلم فجر عنوان کرد: جشنواره فیلم فجر قرار بود نگاه موضوعی به آثار سینمایی داشته باشد و برترین‌ها را معرفی کند تا الگویی برای دیگر فیلم‌ها باشد، اما این اتفاق به دلیل نبود اساس‌نامه و آئین نامه نیفتاده است و در اینجا بیشتر تخصصی به سینما نگاه می شود تا موضوعی.

محسن کیایی: من آدم زرنگی هستم

محسن کیایی با بیان اینکه همیشه سعی می کند در خدمت کارگردان و فیلم باشد گفت:  من بلد نیستم خارج از انچه کارگردان از من می خواهد بازی کنم، اگر خوب بازی کردم به خاطر راهنمایی های درست کارگردان بوده است.

وی افزود: من آدم زرنگی هستم چون اگر بخواهم خودم نقش هایم را بازی کنم، همه یک شکل می شوند اما وقتی به حرف کارگردان گوش می دهم نقشم متفاوت می شود.

مصطفی کیایی در بخش دیگری از جلسه عنوان کرد: من فیلمساز فیلسوفی نیستم و نمی خواهم شعار بدهم یا بیانات سیاسی مطرح کنم.  لطفا انتظارات عجیب و غریبی از فیلم ما نداشته باشید. قرار است تماشاگران از فیلم ما لذت ببرند.

مهدی جعفری، مدیر فیلمبرداری با اشاره به این که در «بارکد» سومین همکاری اش را با کیایی تجربه کرده گفت: شاید سینمای کیایی، خیلی سینمای مورد علاقه من نباشد. اما کار او ویژگی های خاصی دارد. یکی از آن ها شرط قصه گویی است که در این فیلم رعایت می شود.

وی افزود: کیایی شخصیت مثبتی دارد و به همین دلیل است که همیشه تیم خوبی برای کارهایش جمع می شود و اتفاق خوبی برای فیلم هایش می افتد.